Ảnh Hưởng Của Kích Thước Mâm Lốp Đến Tính Năng Của Xe?

Mâm lốp làm cho xe trong thể thao, bắt mắt hơn. Tuy nhiên khi kích thước giữa mâm và lốp không phù hợp. Điều này sẽ rất ảnh hưởng đến tính năng cũng như độ an toàn của xe.

1. Tầm quan trọng của lốp xe

Lốp là chi tiết duy nhất trên xe tiếp xúc trực tiếp với mặt đường. Bộ phận này đóng vai trò truyền lực kéo giúp xe di chuyển và hãm tốc khi phanh. Nên phải đảm bảo độ bám. Ngoài ra, đây còn là một phần của hệ thống treo. Đóng vai trò giảm chấn nên cũng phải có độ đàn hồi. Khi vận hành, chi tiết này còn chịu tải trọng, ma sát, mài mòn, nhiệt độ cao và áp suất cao.

Về độ khắc nghiệt của điều kiện vận hành thì lốp không kém gì nhiều chi tiết bên trong động cơ. Một chiếc xe có khối lượng 1,6 tấn và phân bố tải trọng đều thì một bánh phải chịu tới hơn 400kg. Nhưng khi tăng tốc nhanh hoặc phanh gấp. Tải trọng dồn lên bánh sau và bánh trước sẽ cao hơn nhiều con số này. Khi chạy trên đường cao tốc, nhiệt độ bề mặt lốp có thể lên 80-90 độ C, thậm chí hơn 100 độ C. Còn khi drift, nhiệt độ bề mặt lốp lên hơn 150 độ C là chuyện bình thường.

2. Điểm cần nắm về lốp xe

Sau một thời gian dài phát triển, các yêu cầu trên khiến lốp ô tô ngày nay hầu hết đều được làm từ cao su. Dạng bóng bơm hơi với kết cấu đặc biệt gồm nhiều lớp bố để chịu lực. Có thể chịu nhiệt, có tính đàn hồi và tạo độ bám với mặt đường.

Trên tất cả các loại lốp đều biểu thị rất nhiều thông tin như nhà sản xuất, nhãn hiệu, số hiệu, thời điểm sản xuất… Nhưng quan trọng nhất là thông tin kích thước và đặc tính tải, tốc độ tối đa cho phép. Thông tin này hiển thị rất rõ ràng trên thành lốp, với đặc trưng dấu “/” bên trong dãy số. Theo đó, 3 chữ số trước dấu “/” chỉ bề rộng của lốp, 2 chữ số sau dấu “/” chỉ tỷ lệ % giữa chiều cao thành lốp so với bề rộng. Tiếp đến là kiểu kết cấu lốp (R tương đương với Radial), đường kính mâm phù hợp (tính bằng inch). Chỉ số tải trọng và cấp tốc độ tối đa cho phép.

Tùy thuộc vào từng thị trường, dòng xe và nhà sản xuất, chuỗi thông số này có thể có một ít khác biệt. Chẳng hạn có thêm chữ “P” ở đầu dãy để chỉ “Passenger car” nhằm phân biệt với “LT” (Light Truck). Đó là loại lốp dùng cho xe tải nhẹ hoặc có thể là pick-up.

Mã số DOT

Cũng tùy vào thị trường, nhà sản xuất có thể còn phải đưa thêm các thông tin như nơi sản xuất, thời điểm sản xuất (bắt buộc tại Mỹ). Theo tiêu chuẩn Mỹ, thông tin nơi sản xuất. Và thời điểm sản xuất lốp được biểu thị trong mã số DOT (DOT Code) in trên thành lốp. Dưới dạng 4 cụm chữ và số đặt trong các hình vuông bo tròn góc. Trong đó, cụm số cuối cùng bao gồm 4 ký tự số, 2 ký tự đầu là “tuần sản xuất trong năm” và 2 ký tự sau là “năm sản xuất”.

Khi một chiếc xe được xuất xưởng và bán ra thị trường. Nhà sản xuất đã chọn sẵn loại lốp phù hợp với tính năng và đặc điểm vận hành của xe. Cùng với bộ mâm lốp kích thước nguyên bản, các nhà sản xuất ô tô cũng thường đưa ra thêm một vài lựa chọn khác cho khách hàng. Ví dụ, thay vì sử dụng lốp kích thước 205/75R15. Họ có thể đặt lốp tùy chọn có kích thước 215/60R16 hoặc 215/55R17. Các kích thước lốp này đã được tính toán phù hợp với chiếc xe. Nên bạn có thể không cần quan tâm.

3. Những lưu ý khi thay đổi mâm lốp

 Nhưng nếu sau khi đã mua xe về, bạn muốn tự ý thay lốp đổi kích thước lốp. Sử dụng loại mâm lớn hơn, để chiếc xe trông thể thao. Và bắt mắt hơn, thì những điều sau đây cần phải được cân nhắc:

• Lốp có thành mỏng hơn làm giảm biên độ đàn hồi, tăng tính thể thao với cảm nhận tốt hơn cho người lái. Vào cua thú vị hơn và hệ thống treo mang lại cảm giác cứng cáp hơn. Nhưng điều này cũng khiến cho xe xóc hơn.
• Thay lốp rộng hơn thì cần tính toán chọn lại tỷ lệ độ cao thành lốp so với bề rộng lốp. Sao cho đường kính tổng thể của bánh không thay đổi nhiều (loại mâm lúc này cũng sẽ phải thay đổi).

• Thay mâm lớn hơn thì cũng cần chọn lại lốp có thành lốp mỏng để không làm tăng đường kính ngoài của bánh.
• Kích thước lốp mới với đường kính ngoài quá lớn hoặc quá nhỏ so với lốp nguyên bản. Sẽ làm các hệ thống khác trên xe hoạt động sai lệch, như công-tơ-mét, chỉ số mức tiêu hao nhiên liệu, … Ngoài ra, nếu đường kính ngoài tổng thể của lốp tăng quá nhiều, lốp có thể bị cạ khoang bánh khi giòng xóc. Ngược lại đường kính ngoài quá nhỏ so với lốp nguyên bản sẽ làm giảm khoảng sáng gầm xe.

Kết luận

Khi thay đổi kích thước mâm lốp. Đó vẫn phải đảm bảo đường kính ngoài của bánh không thay đổi (hoặc thay đổi không đáng kể) so với đường kính nguyên bản.

4. Vì sao phải lưu ý khi thay đổi mâm lốp?

Để đo tốc độ xe và hiển thị trên công-tơ-met, ô tô sử dụng một cảm biến tốc độ quay và cảm biến. Thường được lắp ngay phía sau hộp số. Khi có tốc độ quay trục thứ cấp của hộp số, thì  xác định tốc độ quay của bánh xe. Dựa vào đường kính ngoài đã cho sẵn của bánh thì tính được tốc độ di chuyển của xe.

Ví dụ:

Khi bánh xe có đường kính ngoài 668mm quay với tốc độ 715 vòng/phút, thì tốc độ là 90km/h. Tương quan này được xác định và cài đặt khi xe xuất xưởng. Nếu bạn thay lốp đường kính ngoài 668mm thành lốp có đường kính ngoài lên tới 707mm. Thì khi bánh xe quay với tốc độ 715 vòng/phút. Công-tơ-mét sẽ vẫn chỉ 90km/h (do tương quan đã được cài đặt ban đầu). Nhưng thực tế bạn đang di chuyển với tốc độ 95,2km/h (sai số hơn 5%).

Sai số này không chỉ khiến công-tơ-mét luôn luôn chỉ quảng đường đi ít hơn so với thực tế. Mà các hệ thống điện tử trên xe vốn lấy thông tin tốc độ làm cơ sở tính toán sẽ hoạt động không còn chính xác. Các hệ thống bị sai liên đới có thể bao gồm: Hộp số tự động (ECU quyết định sai thời điểm chuyển số tối ưu do thông tin tốc độ bị sai). Hệ thống chỉ báo mức tiêu hao nhiên liệu, hệ thống cảnh báo va chạm, hệ thống điều khiển hành trình, hệ thống ổn định điện tử ESP, phanh ABS…

Chính vì tốc độ xe được tính dựa vào đường kính ngoài của bánh xe. Nên việc thay đổi kích thước mâm lốp phải đảm bảo đường kính ngoài của bánh mới không thay đổi.